Уралдааны ялагч байгаад зогсоогүй амьдралын ЯЛАГЧ байж болохыг сурсан.

✏️Y STORY: Бид алслагдмал, хязгаарлагдмал байдлаасаа үүдэж маш олон боломжуудаас нэг биш нэлээд хэдэн алхмаар хоцорч байсан юм билээ....

Хэрвээ хэн нэгэн надад амьдралынхаа аль нэгэн үе рүү буцах боломж олговол огтхон ч эргэлзэлгүйгээр Өсвөрийн байгаль хамгаалагч хөтөлбөрт оролцсон бяцхан Маралаагийн үе рүүгээ буцна. Бага ангид байхдаа алтан дундаж л сурлагатай үеийн нөхдөөсөө гойд гоц юм үгүй, өдөр хоногийг урсгалаараа өнгөрөөдөг хүүхэд байсан юм. Хөвсгөл аймгийн Хатгал тосгондоо Хөвсгөл нуурынхаа эрэг даган дэггүйтэж, тосгоны хэдэн айлын хашааны хаалгыг тачигнуулан тэнэж, сахилгагүйтэн гүйдэг салаа хоёр гэзэгтэй охин байлаа. Нарны эртэд гэртээ харина аа нэг үгүй. Харуй бүрийтэй л уралдан гэрийн босгыг давдаг надад үзэг барьж, номын хуудас эргүүлэх нь өдрийн од мэт. Нэг өдөр манай ангид “ӨСВӨРИЙН БАЙГАЛЬ ХАМГААЛАГЧ” хөтөлбөрт шинэ элсэлт авна гэсэн зар явж байв. Ямар утга учиртайг нь ч тоосонгүй, ангийн найзуудтайгаа оролцохоор боллоо. Гэтэл тэр хөтөлбөр маань 7 хоногийн турш үргэлжилдэг зуны зуслан байлаа. Дэлхийн өнцөг булан бүрээс хүн бүхний зорин очдог Монгол орны хамгийн үзэсгэлэнтэй нуурын эрэгт амьдардаг надад энэ сайхан нутгийнхаа ширхэг чулуу, дусал ус, зулзаган моддыг хайрлан хамгаалж, үр хойчдоо үлдээх ухааныг тэр л зуслангийн өдрүүд олгож билээ.

Өөрийгөө болон тосгоныхоо хүүхдүүдийг ажихад өмнөх бүхий л цаг хугацаанд бид алслагдмал, хязгаарлагдмал байдлаасаа үүдэж маш олон боломжуудаас нэг биш нэлээд хэдэн алхмаар хоцорч байсан юм билээ. Яг тийм нөхцөлд өсвөрийн байгаль хамгаалагч болоод хоёр, гурван жилийг үдсэн бидэнд дахин нэгэн боломж гарч ирсэн нь YSC хөтөлбөр. Хөвсгөлд амьдардгаас минь үл хамааран утсаараа ч оролцох боломжоороо биднийг татсан YSC хөтөлбөрийн шилдэг оролцогчид Европын Холбооны улсад очиж зуны зусланд хамрагдана гэдгийг сонсоод их л холын мөрөөдөл мэт санагдсан ч Хөвсгөлдөө зуны зусланд хамрагдчихсан юм чинь Европод яагаад болохгүй гэж бодоод алдах зүйлгүй юм чинь оролдоод үзье гээд л зориглололоо доо. Хөтөлбөрийн хугацаанд яагаад ч юм миний мэдэх Маралаагаас ундрахааргүй хичээл зүтгэл, тууштай байдал гарч байсан юм. Хөтөлбөрийнхөө хамгийн сүүлчийн даалгаврыг биелүүлэх үедээ 3 жилийн турш YSC-тай байсан цаг хугацааг эргэн дурсав. Хичээлийнхээ дараа шинээр зарлагдсан даалгаврынхаа санааг гаргах гэж бужигнан сууцгаадаг байсан үе, бичлэг хийх газар ч олдохгүй нэгнийдээ гүйлдэн очдог байсан үе гээд л даалгавар бүхэн маань нүдний өмнө урсах шиг болсон сон. YSC маань шагналт барианд хүрэх “ЯЛАГЧ”-ийг биш, бидэнд тулгарах асуудал бүрийг төвөггүйхэн давах амьдралын “ЯЛАГЧИД”-ыг бэлтгэж байсныг сүүлд ойлгосон юм.

Нохойн дуу ойртож шилдэг 5 оролцогчийг шалгаруулах үе ирлээ. Онооны самбараа нүдээ ширгэтэл хүлээгээд л байлаа… Хүсэн хүлээсэн “ШИЛДЭГ 5” оролцогчийг харахад Б.Маралмаа гэх нэр нэгдүгээр байранд бичигдчихсэн Холбооны Бүгд Найрамдах Герман улс руу аялж туршлага хуримтлуулах эрхийн эзэн болчихсон байсан юм. Итгэж чадахгүйдээ юм уу, их цочирдсондоо ч юм уу, тэгж их хүлээж байсан боломж маань атганд ирэхэд намуун тайван байгаад байснаа өөрөө ч их гайхаж билээ. “Маралмаа чи чадлаа!” гэж өөртөө хэлчхээд гэртээ орж аав, ээждээ хэлэхэд надаас ч их баярлаж байж билээ. Аргагүй дээ, аав, ээж хоёр минь намайг энэ хугацаанд үргэлж дэмжиж, бараг л өөрсдөө оролцож байгаа юм шиг санаа бодлоо хуваалцан бөндгөнөдөг байсан юм чинь.

Энэ баярт мөчөөс хоёр сарын дараа бид Герман улсыг зорив. Онгоцонд анх удаа сууж үзэж буй мөч догдлол дүүрэн. Тэр дундаа өөрийнхөө хичээл зүтгэлийнхээ шанг амсаж буй нь бүр л утга учиртай. Цонхон талдаа сууж, уудам тэнгэрийг харж, өндөр уулсын оройг ширтэж явахад үгээр хэлэмгүй сайхан, өөртөө ч итгэж өгөхгүй зүүдлээд байгаа мэт. Берлиний хуучин онгоцны буудал байсан цэцэрлэгт хүрээлэнгээр дугуй унаад явж байхдаа би өөртөө “Маралмаа, чи өнгөрсөнд маш их хичээж, бууж өгөөгүй учраас энд ингээд байж байна. Чи өөрийнхөө амьдралын зөв замаар явж байна. Энэ дөнгөж эхлэл нь шүү. Цаашдаа ч үүнээс ч илүү сайхан зүйлтэй учрах учраас өмнө нь хичээж байснаасаа илүү их хичээгээрэй” гэж хэлж билээ.

Жирийн нэгэн тосгонд амьдардаг 6 дугаар ангийн бяцхан охин байгалиа хайрлах ухааныг таньж мэдсээр 8 жилийг үдэж, байгалийн шинжлэх ухааны мэргэжлийг сонгосон билээ. Хүн болох багаасаа, хүлэг болох унаганаасаа гэлцдэг шиг, хүрч, нөлөөлж чадах хүүхэд бүхэнд багаас нь эх дэлхий, ургамал амьтнаа хайрлан хамгаалахын чухлыг ойлгуулж, мэдэрсэн тэр их адал явдал, хүсэл тэмүүллээ бүр ч олон залууст хүргэж, ирээдүйн мянга мянган Өсвөрийн байгаль хамгаалагчийг бэлтгэхээр өдгөө Монгол Улсын Их Сургуульдаа экологич мэргэжлээр суралцаж байна.

Түүхийн эзэн: YSC хөтөлбөрийн нэгдүгээр үеийн шилдэг 5 оролцогчийн нэг, Монгол Экологи Төвийн Өсвөрийн байгаль хамгаалагч хөтөлбөрт Хөвсгөл аймгаас оролцогч Б.Маралмаа.