Байгальд ээлтэй залуусын нэгдэх талбар: YSC цахим платформ нээлтээ хийлээ

Дэлхийн цахим шилжилт Монголд

Дэлхий нийтээр боловсролын чанар, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор цахим арга хэрэгслийг хэрхэн ашиглах тухай эрчимтэй хэлэлцэх болсон. Өнгөрөгч гуравдугаар сард зохион байгуулагдсан “Дэлхийн цахим боловсролын чуулган”-аар (World Digital Education Conference)  боловсролын салбар дахь цахим шилжилтийг дэмжих, боловсролын бүхий л түвшинд дижитал арга хэлбэрийг тусгах талаар идэвхтэй хэлэлцжээ.

Тэгвэл манай улсад ч боловсролын салбар дахь цахим шилжилтийг байгаль хамгаалалтай уялдуулж хөл нийлүүлэн алхаж буй чухал үйл явдал өрнөж байна. Монгол Экологи Төвөөс байгальд ээлтэй, нийгэмд оролцоотой залуу манлайлагчдыг бэлтгэх зорилгоор Европын Холбооны хамтын санхүүжилтээр хэрэгжүүлдэг Залуучуудын Тогтвортой Хөгжлийн Корпус (YSC) хөтөлбөр үйл ажиллагааныхаа цар хүрээг өргөтгөж, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор олон улсын туршлагад үндэслэсэн,  дэлхийн жишигт нийцсэн “YSC дижитал платформ”-ыг хэрэглээнд нэвтрүүлээд байна. 

Европын Холбооны өдөрлөгийг тохиолдуулан албан ёсоор нээлтээ хийсэн уг платформ нь вебсайт болон аппликейшн хосолсон хэрэглүүр бөгөөд Монгол орны дөрвөн зүг, найман зовхист оршин суугаа 15-20 насны өөрийгөө хөгжүүлэх, нийгэмд түүчээлэх хүсэлтэй залууст зориулагджээ. YSC дижитал платформ нь орон зай, цаг хугацаанаас үл хамааран суралцах боломжтой хичээлийн хөтөлбөрүүд, ижил сонирхолтой үе тэнгийнхний хүрээллийг бий болгож, байгалиа хайрлан хамгаалах хүсэлтэй зуу зуун хүүхдийн нэгдэх эрүүл орон зай, үзэл бодол, туршлага солилцох талбар болж байна. Нээлтээ хийгээд удаагүй байгаа ч уг цахим орон зай хэдийн 2000 гаруй хэрэглэгчтэй болжээ. 

Байгаль хамгаалал дахь цахим орон зай

YSC платформ нь зөвхөн боловсролын хүртээмжийг нэмэгдүүлээд зогсохгүй байгаль хамгааллын салбарт хийгдэж буй томоохон алхам гэдгийг YSC дижитал платформ хөгжүүлэгч багийнхан онцолж байна. Багийн гишүүдтэй хийсэн ярилцлагыг тоймлон хүргэж буйг хүлээн авна уу.

Монгол Экологи Төвийн Цахим шилжилт хариуцсан зөвлөх Ж.Номин-Эрдэнэ:

“Монгол Улсын хүн амын талаас их хувь нь хэт төвлөрөл дунд, харин үлдсэн хувь нь нягтаршил багатай алслагдмал нутагт, хатуу болон зөөлөн дэд бүтцийн зөрүүтэй байдалд амьдарч байна. Үүнтэй холбоотойгоор цахим ур чадвар (digital divide)-ын зөрүү ч асар их байх болсон. 

YSC хөтөлбөр нь энэхүү боловсролын ялгаатай байдал, зөрүүг арилгаж, орон зай, цаг хугацаанаас үл хамааран мэдлэг боловсролыг олж авах тэгш гарааны боломжийг бий болгож буйд баяртай байна.

Өдгөө дөнгөж эхлэл үе дээрээ явж буй уг үйл явдал нь миний төсөөллөөр гурван үе шаттай. Нэгдүгээрт дэд бүтцээ бүтээх. Хоёрдугаарт амьтай, хэрэглээтэй байх. Контент, хичээлүүдтэй, харилцаа холбоо сайтай, доторх сонирхлоороо нэгдсэн залуусыг чиглүүлэх модератортой байх. Гуравдугаарт YSC хөтөлбөр зөвхөн Монгол залуусын Монголын төлөөх хүсэл зорилгыг дэмжээд зогсохгүй бүс нутгийн хэмжээнд, дэлхийн хэмжээний цар хүрээтэй болж, олон улсын түвшинд гараасай гэж бодож байна. Нэгдүгээр үе шатаа бид хэдийн давж дэд бүтцээ бүтээж чадлаа. Хоёрдугаар шат эхэлснээр олон хүүхэд хэрэглэж, үр шимийг нь хүртэж, өөрсдийн оролцоогоор өөрсдийнхөө хувь заяанд эзэн болох үүд нээгдэж байна. 

Орчин цагт байгаль хамгаалах гэдэг нь өөрийгөө хөгжүүлэхээс эхэлдэг болсон. Биеэ засаад гэрээ зас, гэрээ засаад төрөө зас гэдэгчлэн хүн өөрөө өөртөө эзэн болж, суурь мэдлэг ойлголт сайтай байснаар байгаль дэлхийнхээ уялдаа холбоог ойлгож, хамгаалж чадахын нэр юм. Бие эрүүл, ухаан саруул, стресс болон цагийн менежменттэй, санхүүгийн боловсролтой байх гэх мэтчилэн зөөлөн ур чадварт суралцсаны дараа мэргэжлийн (hard skill) ур чадваруудад суралцаж чадна. Эдгээрийг суралцсан хүн өв соёл, байгаль орчны талаарх ойлголтоо гүнзгийрүүлж, өөрийн мэргэжил сонирхлын дагуу байгальдаа хувь нэмрээ оруулж чадна.

YSC хөтөлбөр нь зөвхөн хөтөлбөрийн үйл ажиллагаагаар хязгаарлагдахгүй, нөхөрлөл, хүрээллийг бий болгож байна. Нэг үнэт зүйл, нэг зорилго дор нэгдэж бий болж байгаа бүлэг хүмүүс хамтдаа байхдаа маш хүчтэй. Хүн өөрөө аяндаа бий болгож буй уг “экосистем” ирээдүйд салбар бүрт тархаж, эргээд салбар хоорондын уялдаа холбоон бий болгож ажиллах нь эргэлзээгүй. Байгаль хамгаалал гэдэг зөвхөн экологич, байгаль хамгааалгчийн хийх ёстой ажил биш юм. Хуульч, эмч, инженер, санхүүч, зөөгч, банкир гээд хүн бүхний оролцоот ажил юм. Гагцхүү хоорондоо уялдаатай ажиллахын тулд дижитал платформоо маш сайн ашиглаж, хэргийг  нь гаргах л ажил үлдээд байна.”

Монгол Экологи Төвийн Цахим шилжилт хариуцсан дадлагажигч Н.Оюунбилиг:

“YSC платформ нь цаашдаа бидний үеийнхний сонирхол, хэрэгцээг бүрэн хангаж чадахуйц, цогц хэрэглүүр байх боломжтой. Сургуульд заагддаггүй, амьдралд хөл тавихад шаардагатай ур чадваруудыг эх хэл дээрээ суралцах боломжийг олгож байгаа нь хэлний түвшин, боловсролын ялгаа харгалзахгүйгээр хөгжих орон зайг бүрдүүлж байна. Дижитал хөгжүүлэгчийн өнцгөөс,  уг платформ нь “нялх хүүхэд” мэт үедээ явж байгаа хэдий ч аль хэдийн олон хэрэглэгчтэй болж амжжээ. 

Орчин үеийн залуус бидний дэлгэцийн хэрэгээ ихсэж, өдөрт дор хаяж 4-5 цагийг зарцуулдаг болсон мөртлөө түүний ердөө 4-5 минут нь л өөрт хэрэгцээт мэдээлэл байна. Дижитал орчинд өөртөө ашигтайгаар цагийг өнгөрүүлэхэд YSC платформ тусална.”

Монгол Экологи Төвийн Хөтөлбөрийн зохицуулагч А.Буянжаргал:

“Цахим боловсролыг дэмжин ажиллах нь манай улс шиг орон зай, цаг уурын эрс тэс ялгаатай нөхцөлд ихээхэн давуу талыг бий болгож байна. Хүн аль ч салбарт ажилладаг байсан эх дэлхийгээсээ тусгаарлагдах боломжгүй. Залуус ажиллаж буй талбар бүртээ гаргаж буй шийдвэр, үг, үйлдэл нь байгальд ээлтэй, өв соёлдоо хүндэтгэлтэй, нийгмийн ёс зүйтэй байхад энэхүү дижитал технологийн шийдэл хувь нэмрээ оруулна гэдэгт итгэлтэй байна.”

Эцэст нь

Монгол орон бол залуусын орон. Хүүхэд залуус хэдий чинээ нийгэмд оролцоотой, хариуцлагатай, байгальд ээлтэй байна, төдий чинээ нийт олныг хамарч чадна. Оролцоог хурдасгаж буй цахим шилжилт гэдэг нь ганц удаа хийгдээд өнгөрөх богино хугацааны ажил биш бөгөөд түүнийг хэрэглэж, хүртэж буй хүн бүхэн идэвхтэй байснаар улам сайжран хөгжиж байдаг тасралтгүй үргэлжлэх үйл явц билээ.

Талархал

Ирээдүйг хөдөлгөх хүч болсон залуусын боловсролд хувь нэмрээ оруулж буй Европын Холбоо болон цахим шилжилтэд оюун санаа, зүрх сэтгэлээ зориулж, сайжруулан шинэчлэхэд дэмжлэг туслалцаа үзүүлж буй YSC хөтөлбөрийн үе үеийн менторууд, оролцогч хүүхдүүд, дадлагажигч нартаа гүн талархал илэрхийлье!

Бид хамтдаа ногоон ирээдүйг бүтээж байна.